Ο άγνωστος Κωνσταντίνος Μπρουμίδης - Ο “Μιχαήλ Άγγελος” του Καπιτωλίου

 Ο άγνωστος Κωνσταντίνος Μπρουμίδης 

Ο “Μιχαήλ Άγγελος” του Καπιτωλίου

του Αργύρη Καραβούλια

Οι Έλληνες που μεγαλουργούν εκτός της πατρίδας τους είναι ένα τεράστιο εθνικό κεφάλαιο που δυστυχώς  το Ελληνικό κράτος δεν έχει αξιοποιήσει όπως θα όφειλε, ενώ πολλές φορές τα άτομα αυτά το μόνο που λαμβάνουν είναι η λήθη και η αδιαφορία.Έτσι πολλοί σπουδαίοι καλλιτέχνες και επιστήμονες που δημιούργησαν και δοξάστηκαν στο εξωτερικό, στην Ελλάδα  δεν αναγνωρίστηκε ούτε καν το όνομά τους, για να μην μιλήσουμε για το έργο τους…

Αυτό δείχνει μια παθογένεια που γεννάει η νοοτροπία με την οποία γαλουχεί το νεοελληνικό κρατίδιο τους σημερινούς πολίτες αυτής της χώρας, που χωρίς ιστορικό έρμα βολεύτηκαν στην υποτιθέμενη ευμάρειά τους για να απεμπολήσουν τα ιδανικά και τις αξίες που έδιναν στον Έλληνα το κύριο κίνητρο για να δράσει και να δημιουργήσει.

 Έτσι ενώ η χώρα μας μέσα στους αιώνες γέννησε εμβληματικές φυσιογνωμίες που ξεχώρισαν και άφησαν την δική τους ανεξίτηλη σφραγίδα με το μεγαλείο του έργου τους, στην σημερινή Ελλάδα, λόγω έλλειψης παιδείας και καλλιέργειας η πλειοψηφία των πολιτών αγνοεί παντελώς αυτή την ιστορική της διάσταση. 
Και ασφαλώς δεν είναι λίγοι αυτοί που στην σύγχρονη ιστορία της χώρας μας σήκωσαν στους ώμους τους την διαθήκη των γεννητόρων του έθνους μας για να συνεχίσουν με το δικό τους έργο την αποστολή τους που δεν είναι άλλη από την επεκτεινόμενη διάδοση του φωτός στον κόσμο, την απελευθέρωση αυτού του κόσμου από τα σκοτάδια της γνώσης.

Ο Ιάννης Ξενάκης, ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή, ο Λευκάδιος Χερν,  Ο Κωνσταντίνος Χασάπης, είναι μόνο ένα μικρό μέρος μιας αλυσίδας λήθης στο σώμα της ελληνικής κοινωνίας, που όσο και αν πονάει το σφίξιμό της συνεχίζουμε αδιάφοροι να αγνοούμε τα ύψιστα τέκνα του έθνους, που κόντρα σε αντιξοότητες και δυσκολίες και πιστοί στο πνεύμα του αθάνατου ελληνισμού, διακρίθηκαν και το έργο τους έμεινε στην αιωνιότητα.

Μια τέτοια περίπτωση είναι και ο Κωνσταντίνος Μπρουμίδης, ζωγράφος που το όνομά του θα μείνει στην Αμερικάνικη ήπειρο ως ο “Μιχαήλ Άγγελος” του Καπιτωλίου, επειδή φιλοτέχνησε τον Λευκό Οίκο, το μέγαρο της δημοκρατίας της Αμερικής.

Ο Κωνσταντίνος Μπρουμίδης θα γεννηθεί στην Ρώμη, και από εκεί θα μεταναστεύσει στην Αμερική.

 

Η προεπαναστατική Ελλάδα και τα Ορλωφικά

Την περίοδο που η Ελλάδα στέναζε υπό την Τουρκική κατοχή και που εστίες αντίστασης αναδεικνύονταν στην τότε Ελληνική επικράτεια, πολλοί ήταν αυτοί που έβλεπαν τον δρόμο για την διασπορά ως την μόνη διέξοδο διαφυγής από την αδυσώπητη οθωμανική επιβολή.

Στην Πελοπόννησο την περίοδο μετά την βενετική κυριαρχία και τον Βενετοτουρκικό πόλεμο (1714-1718) οι Έλληνες έβλεπαν με θετικό μάτι την προέλαση των Ρώσων στην Μεσόγειο και την σύναψη μιας επαναστατικής συμμαχίας εναντίον των Οθωμανών. 

Η εξέγερση των Ελλήνων το 1770 εντάσσεται στο γενικότερο πλαίσιο του Ρωσοτουρκικού πολέμου 1768-1774. Η Αικατερίνη Β΄ για να πετύχει τα οφέλη που ήθελε, προσπάθησε να εντείνει το πνεύμα της εξέγερσης των υπόδουλων χριστιανών της Βαλκανικής εμφανιζόμενη η ίδια ως η προστάτιδα των χριστιανικών πληθυσμών, δίνοντας κατά αυτόν τον τρόπο την μορφή μιας σταυροφορίας στον πόλεμο κατά της Τουρκίας.

Συνεπεία αυτού ήταν η κάθοδος του Ρώσικου στόλου στο Βίτυλο που θα χαιρετιστεί με ενθουσιασμό από τους Μανιάτες και η εμφάνιση του Θεόδωρου Ορλώφ στην Μάνη θα γίνει μαζί με τους Μαυρομιχαλαίους, τους αρχηγούς των Μανιατών.

Η εξέγερση των ελληνοφώνων ορθοδόξων πληθυσμών του Σουλτάνου που έλαβε χώρα στην Πελοπόννησο κατά τη διάρκεια του 1770 εντάσσεται στο πλαίσιο της γενικότερης πολεμικής αναμέτρησης (1768-74). Εξεγέρσεις σημειώθηκαν σε διάφορα μέρη της νησιωτικής και ηπειρωτικής Ελλάδας, στην Ήπειρο, τη Θεσσαλία, τη Στερεά Ελλάδα και κυρίως στην Πελοπόννησο.

Συγχρόνως τα Ορλωφικά, όπως ονομάστηκαν στη βιβλιογραφία, αποτέλεσαν τον προάγγελο της Επανάστασης του 1821.

Επίσης την ίδια περίοδο οι αδελφοί Ορλώφ βρίσκονταν στην Ιταλία αναζητώντας συμμάχους. Οι επαφές τους περιελάμβαναν συζητήσεις με ξένες δυνάμεις (Βενετία, Μάλτα), αλλά και με Μανιάτες. Η Βενετία δεν αποδέχτηκε τη συμμετοχή της στον επικείμενο πόλεμο με την Οθωμανική Αυτοκρατορία, διότι δεν ήθελε να θέσει σε κίνδυνο τις εμπορικές της σχέσεις με την Υψηλή Πύλη. Παρά τις διαπραγματεύσεις που είχαν οι Ρώσοι με τους Μανιάτες, οι τελευταίοι διατηρούσαν επιφυλάξεις για το αίσιο αποτέλεσμα της μελλοντικής εξέγερσης.

Στη νότια Πελοπόννησο η κατάσταση στα τέλη Απριλίου (1770) ήταν ήδη εκρηκτική. Επαναστατικές εστίες εξακολουθούσαν να υπάρχουν στον Μυστρά, την Καλαμάτα και σε άλλες περιοχές του μεσσηνιακού κάμπου.

Στην πραγματικότητα η ήττα των επαναστατικών δυνάμεων στη Μεθώνη (28 Μάιου 1770), έθεσε τέλος στα οράματα των Ελλήνων για την απελευθέρωση του Μοριά. Η κακή οργάνωση των επιχειρήσεων και η ελάχιστη υλική βοήθεια που δόθηκε στους επαναστατημένους επέτρεψαν στα οθωμανικά στρατεύματα να καταστείλουν την εξέγερση σε σύντομο χρονικό διάστημα (Φεβρουάριος-Μάιος 1770). Η εξέγερση του 1770 θα θεωρηθεί απόρροια της ασυνεννοησίας μεταξύ Ελλήνων και Ρώσων όπου οι Ρώσοι έβλεπαν τις ελληνικές δυνάμεις ως πρόμαχο της προέλασης τους για την νίκη ενώ οι Έλληνες είχαν ποντάρει τις ρωσικές δυνάμεις για την νίκη επί των Οθωμανών.

Τα αποτελέσματα της εξέγερσης του 1770 για τους Έλληνες ήταν ολέθρια.

Ο πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας θα τερματισθεί με την υπογραφή της Συνθήκης του Κιουτσούκ Καϊναρτζή (10/21 Ιουλίου 1774). Ήταν μια συνθήκη που χαρακτηρίστηκε ως κατόρθωμα της ρωσικής διπλωματίας για τα πολλαπλά οφέλη που προσκόμιζε στην Ρωσία.

Μέσα σε αυτό το ευρύτερο γεωπολιτικό κλίμα της εποχής ανάμεσα στους Έλληνες που έψαχναν έναν νέο τόπο για να ξεφύγουν από τον δυναστικό ζυγό των Τούρκων ήταν και ο μικρός Σταύρος Μπρουμίδης, γόνος μιας εκ των παλαιότερων οικογενειών των Φιλιατρών Μεσσηνίας. Οι Μπρουμίδηδες πήραν μέρος και στα Ορλωφικά, καθώς ένας ακόμα Μπρουμίδης αναφέρεται ως ηγετικό στέλεχος το 1769. Κυνηγημένοι για την ασίγαστη επαναστατική τους δράση, θα πάνε πρώτα στην Ζάκυνθο και από εκεί στην Ρώμη.

Εκεί θα μεγαλώσει ο Σταύρος Μπρουμίδης και θα παντρευτεί με την Άννα Μπιανκίνι. Από τον γάμο αυτό στις 26 Ιουλίου 1805 θα γεννηθεί ο Κωνσταντίνος Μπρουμίδης στην Ρώμη.

Ο Κωνσταντίνος από μικρός έδειξε την κλήση και το ταλέντο που είχε προς την ζωγραφική, καταπλήσσοντας τους πάντες με τα πρωτόλεια έργα του και έτσι πολύ γρήγορα θα διακριθεί στην ζωγραφική.

Θα σπουδάσει ζωγραφική και γλυπτική και θα φοιτήσει στην Ακαδημία του Σαν Λούκα. Παράλληλα θα εντρυφήσει στη ζωγραφική όλων των ιστορικών περιόδων, στην Κλασική, Πομπηϊανή, Ετρουσκική, Ρωμαϊκή, Μαυριτανική και Βενετική.

Διδάχθηκε τη μέθοδο του “buono fresco” και “fresco secco” ενώ θα εξοικειωθεί με το να διορθώνει τα φθαρμένα από τον χρόνο αριστουργήματα του Ραφαήλ. 

Ο ίδιος ο Πάπας Γρηγόριος ο 16ος του ανέθεσε να επιδιορθώσει το 1840 μια φθαρμένη τοιχογραφία του Ραφαήλ σε μια στοά του Βατικανού. Η δουλειά του άρεσε τόσο πολύ στο Πάπα που του ανέθετε από εκεί κι έπειτα πολλές καλλιτεχνικές δημιουργίες στην πόλη του Βατικανού, φιλοτεχνώντας μιας σειρά τοιχογραφιών (του αρχάγγελου Μιχαήλ κ.ά.) και αναλαμβάνοντας τη δημιουργία του πορτρέτου του Πάπα Πίου Θ’.

Η παπική απεικόνιση εντυπωσίασε τον Πίο Θ’, ο οποίος τον παρασημοφορεί και τον προσλαμβάνει στη φρουρά του Βατικανού.

Δάσκαλός του στην ζωγραφική είναι ο Μπαρόν Κουματσίνι.

Μαζί με άλλους διακεκριμένους ζωγράφους θα εξωραΐσει το «Χρονολόγιο των Παπών» στην βασιλική εκκλησία του Αγίου Παύλου.

Πολύ σημαντική ήταν η εργασία του επί 11 έτη με νωπογραφίες και διακοσμήσεις στη Βίλλα και το ανάκτορο Τορλανία στη Ρώμη.

Ο Κωνσταντίνος Μπρουμίδης θα παντρευτεί στην Ρώμη και θα αποκτήσει δυο παιδιά τον Ιωσήφ και την Ελένη. Από το 1840 και για τρία χρόνια, δημιουργούσε με το ζωγραφικό του ταλέντο καλλιτεχνικά αριστουργήματα.

Το 1849, περίοδος που θα ξεσπάσει ο πόλεμος ανάμεσα στα ιταλικά κράτη για την ενοποίηση της Ιταλίας, κατατάχθηκε στον στρατό του Πάπα, αλλά αρνήθηκε να πυροβολήσει σε μια κρίσιμη μάχη, επειδή στην αντίπαλη παράταξη βρίσκονταν καλλιτέχνες γνωστοί του.

Απόρροια αυτού ήταν να φυλακιστεί για 14 μήνες σ' ένα μπουντρούμι. Για την αποφυλάκισή του επενέβη ο ίδιος ο Πάπας Γρηγόριος 16ος. Οι αρχές συμφώνησαν να αποφυλακιστεί με την προϋπόθεση ότι θα εγκατέλειπε μια για πάντα την Ιταλία και δεν θα ξαναγύρναγε ποτέ. Έτσι λοιπόν, κυνηγημένος όπως και οι γονείς του σε μια ανάλογη περίοδο για την Ελλάδα όταν εγκατέλειπαν τις πατρογονικές του εστίες, μεταναστεύει στην Αμερική.

Ο Κωνσταντίνος Μπρουμίδης στην Αμερική

Στις 18 Σεπτεμβρίου του 1852 και σε ηλικία σαράντα επτά ετών ο Κωνσταντίνος Μπρουμίδης θα πατήσει στο πόδι του στην Νέα Υόρκη, μόνος του για να μην ταλαιπωρείται μαζί με αυτόν και η οικογένειά του.

Η αλληλογραφία που διατηρούσε με την κόρη του φυλάσσεται στα αμερικάνικα αρχεία.

Ήδη το όνομά του ήταν γνωστό για την εξαιρετική του τέχνη και έτσι φτάνοντας στην Αμερική κατείχε μια σειρά συμβολαίων στη διάθεσή του, καθώς τα μεγάλα σαλόνια της πόλης τον γνώριζαν και τον είχαν κλείσει για τα δικά τους πορτρέτα. Ο Μπρουμίδης αιτήθηκε αμέσως την υπηκοότητα, την οποία πήρε τελικά το 1857.

Πλάι στις πολλές προσωπογραφίες που φιλοτεχνεί, αναλαμβάνει εξίσου σημαντικά έργα στις ΗΠΑ, διακοσμώντας εκκλησίες με το χαρακτηριστικό νεοκλασικό του στιλ. Σύντομα θα καταξιωθεί και στην Αμερική ως ένας επιφανής ζωγράφος, καθώς ο κόσμος της τέχνης εκτιμά ιδιαιτέρως την τοιχογραφία της Σταύρωσης που δημιουργεί στη νεοϋορκέζικη Εκκλησία του Πρωτομάρτυρα Στεφάνου.

Το 1854 φιλοτέχνησε τον καθεδρικό ναό της πόλης του Μεξικού, έργο με το οποίο έγινε γνωστός στην Αμερική. Από εκεί κι έπειτα τον καλούσαν για να δημιουργήσει τις ωραίες τοιχογραφίες τους.

Μετά από όλα αυτά μαθαίνοντας για το ταλέντο του, ο στρατηγός C. Meig του ζήτησε να ζωγραφίσει τον τρούλο του Καπιτωλίου δείχνοντάς του την γυμνή επιφάνεια. Ξεκίνησε επομένως να προσφέρει τις υπηρεσίες του στον φρούραρχο του Καπιτωλίου και ως ακάματος και φίλεργος έπιασε αμέσως δουλειά ξεκινώντας να σχεδιάζει στο χαρτί πώς θα έφτιαχνε αυτές τις τοιχογραφίες. Δούλευε ασταμάτητα από το πρωί έως που έπεφτε το σκοτάδι πάνω στις σκαλωσιές.

Η πρώτη του δουλειά στον ναό της αμερικανικής δημοκρατίας ήταν η αίθουσα συνεδριάσεων της Επιτροπής Γεωργίας. Την ώρα που στήνει τις σκαλωσιές του, ο υπουργός Πολέμου, Τζέφερσον Ντέιβις, μεσολαβεί ώστε να γίνουν 10 τα δολάρια της ωριαίας αμοιβής του, από τα οχτώ της αρχικής συμφωνίας.

Το τελικό έργο του Μπρουμίδη εντυπωσιάζει τους πάντες στη Γερουσία κι έτσι εξασφαλίζει αμέσως νέες παραγγελίες. Σε λίγα χρόνια θα τον ξέρουν όλοι ως «κυβερνητικό ζωγράφο», καθώς ο Μπρουμίδης περνούσε το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας του στο Καπιτώλιο, έχοντας σταθερό κοινό κάτω από τις σκαλωσιές του.

Οι Αμερικάνοι έβλεπαν την καθημερινή πρόοδο του Μπρουμίδη εντυπωσιαζόμενοι ιδιαίτερα από την καλλιτεχνική σύλληψη του και την απόδοσή της.

Στο ιερό της εκκλησίας του Αγ. Aloysius  στη Ουάσιγκτον βλέπει κανείς αυτή την εικόνα, που παριστάνει τον Άγιο Charles Borromeo να μεταλαβαίνει με την θεία κοινωνία τον Άγιο Aloysius. Η τοιχογραφία έγινε το 1859. Σε πολλά πρόσωπα διακρίνονται τα χαρακτηριστικά γνωστών προσώπων της αμερικανικής κοινωνία που ο Μπρουμίδης χρησιμοποίησε για μοντέλα.

Η μεγάλη δουλειά του Μπρουμίδη στο Καπιτώλιο θα ξεκινήσει ουσιαστικά από το 1860, όταν θα σχεδιάσει στο χαρτί και θα μεταφέρει στους τοίχους τοιχογραφίες μεγάλης κλίμακας στην κεντρική αίθουσα της Βουλής των Αντιπροσώπων, σε γραφεία και αίθουσες κυβερνητικών επιτροπών στη Γερουσία και το Κογκρέσο, σε όλους τους διαδρόμους του πρώτου ορόφου της Γερουσίας και σε τόσες ακόμα γωνιές του Καπιτωλίου.

Το σημαντικότερο έργο του στο Καπιτώλιο ήταν ο θόλος του, που περιλαμβάνει την κολοσσιαία «Αποθέωση του Ουάσιγκτον» αλλά και την εξίσου μνημειώδη ζωφόρο της «Αμερικανικής Ιστορίας», που φιλοξενεί αλληγορικές παραστάσεις από την ιστορία του αμερικανικού έθνους.

Ο Κωνσταντίνος Μπρουμίδης απεικόνισε στον θόλο του Καπιτωλίου την «αποθέωση του Γεωργίου Ουάσιγκτον», του ιδρυτή των ΗΠΑ και της πόλης της Ουάσιγκτον. Ο Γεώργιος Ουάσιγκτον είχε λάβει την θέση του ένθρονου Δία στην κορυφή του Ολύμπου και γύρω του ήταν κι άλλοι σπουδαίοι άντρες που βοήθησαν στην γέννηση του Αμερικάνικου έθνους.

Ο ουρανός του θόλου με το υπέροχο έργο της Αποθέωσης του Ουάσιγκτον που έγινε το 1864-65. Έχει διάμετρο είκοσι περίπου μέτρα και είναι ύψος εξήντα μέτρα. Κάθε ανθρώπινη σιλουέτα έχει ύψος τριών μέτρων ώστε να φαίνεται από το δάπεδο φυσιολογική. Γύρω από τον Ουάσιγκτον οι δεκατρείς νύμφες, που συμβολίζουν τις δεκατρείς πολιτείες (τότε) της Αμερικής. Κάτω από το χορό των νυμφών βρίσκονται έξη συμπλέγματα τα οποία υπάρχουν και το καθένα ξεχωριστά. Για αυτή την εργασία του ο  J. D. Wyeth έγραψε: «Κοιτάζοντάς το νομίζει ο θεατής, σαν να ανοίξανε τα ουράνια και φάνηκε το υπερπέραν…».

Το έργο στον θόλο θα παραμείνει ημιτελές, παρά τα 25 χρόνια που εργάζονταν στο Καπιτώλιο, κι αυτό γιατί του ανέθεταν διαρκώς νέα και επείγοντα έργα, όπως για παράδειγμα η Προεδρική Αίθουσα και οι διάδρομοι της Συγκλήτου, που θα μείνουν τελικά γνωστοί ως «Διάδρομοι Μπρουμίδη». Εξίσου μνημειώδεις ήταν και οι παραστάσεις του για την «Ελευθερία και την Ένωση» στον προθάλαμο του Λευκού Οίκου.

Αυτή η τοιχογραφία παρουσιάζει μια σκηνή στο αρχηγείο του στρατηγού Ουάσιγκτον στην Γιορκτάνουν τον Οκτώβριο του 1781. Ο λόρδος Κορνουάλλης υποχρεώθηκε εκεί να παραδοθεί στις 18 Οκτωβρίου του 1781. Ο Μπρουμίδης εκτέλεσε αυτή την τοιχογραφία το 1857 στο δυτικό τέλος του νότιου τοίχου του Επιμελητήριου Βουλής. Μεταφέρθηκε στην τωρινή του τοποθεσία στην τραπεζαρία των Βουλευτών. Ήταν η υπογραφή του Μπρουμίδη στο λουρί ενός χαρτοφύλακα με την προσθήκη Πολίτης των Ηνωμένων Πολιτειών που έδωσε το ερέθισμα στην βιογράφο του Myrtle Cheney Murdock να φέρει τον ξεχασμένο καλλιτέχνη πίσω στην λαϊκή αναγνώριση.

Αν και το μεγαλύτερο και σπουδαιότερο μέρος του έργου του έχει ταυτιστεί με το Καπιτώλιο, πέρα από εκεί φιλοτέχνησε και διακόσμησε πολλές ακόμα αίθουσες. Ξεχωρίζουν η «Νομοθεσία» και το πορτρέτο του Βενιαμίν Φραγκλίνου στην Προεδρική Αίθουσα, αλλά και η συνομιλία του Χριστόφορου Κολόμβου και της Ινδιάνας.

Παράλληλα όταν έβρισκε τον χρόνο, αφιέρωνε και αλλού το ταλέντο του για να φιλοτεχνήσει τοιχογραφίες όπως σε αρκετές αμερικανικές εκκλησίες, π.χ., στη Βασιλική Πέτρου και Παύλου στη Φιλαδέλφεια αλλά και σε αρκετούς ακόμα ναούς, από τη Βαλτιμόρη μέχρι τη Νέα Υόρκη και την Ουάσιγκτον, μέχρι και στην Αβάνα.

Στην ημισεληνοειδή αυτή εικόνα (Lunette) σε αίθουσα της Συγκλήτου φαίνεται ο Ουάσινγκτον στο Volley Forge να εξορμά στο Stony Point. 

Ο Κωνσταντίνος Μπρουμίδης συνεργάστηκε ως επικεφαλής με αναρίθμητα συνεργεία ζωγράφων και τεχνιτών από την Ευρώπη, από την Ιταλία και την Αγγλία μέχρι και τη Γερμανία. Εφαρμόζοντας μια πληθώρα τεχνικών, από νωπογραφίες και λάδια μέχρι τέμπερες κ.ά.

Ο Μπρουμίδης ζωγράφισε όλες τις ιστορικές και μυθολογικές σκηνές του Καπιτωλίου βάζοντας στον θόλο του τη θεά Αθηνά να συζητά με τον Φραγκλίνο, τον Σάμιουελ Μορς (εφευρέτη του τηλεγράφου) και τον Ρόμπερτ Φούλτον (εφευρέτη του ατμόπλοιου), δίνοντας στο αμερικανικό έθνος μια αλληγορία της ένδοξης πορεία του.

THOMAS JEFFERSON.  Από τις λίγες ελαιογραφίες του Μπρουμίδη σε ξερό τοίχο στο Καπιτώλιο. Βρίσκεται στην αίθουσα του Προέδρου και θεωρείται το καλύτερο από τα πέντε πορτραίτα που βρίσκονται στην αίθουσα αυτή.

Ως  ένας σπουδαίος ζωγράφος και ταλαντούχος καλλιτέχνης τα ζωγραφικά του έργα ξεχωρίζουν για την αναπαραστατική τους δύναμη που συχνά τα έκανε να μοιάζουν με γλυπτά.

Με την ίδια επιμονή και καλλιτεχνική αφοσίωση θα δημιουργήσει επίσης και όλα τα πορτρέτα των πατέρων του αμερικανικού έθνους και τις περιβόητες αλληγορίες του αντλημένες από την ελληνική μυθολογία και την αμερικάνικη ιστορία, και όλα αυτά θα συντελέσουν για να συμπεριληφθεί στο πάνθεο της αμερικανικής τέχνης.

Ο Κωνσταντίνος Μπρουμίδης το 1860 θα παντρευτεί με το μοντέλο Lola Germon και από τον γάμο του αυτό θα αποκτήσει ένα ακόμα παιδί τον Σταύρο.

Η γυναίκα του θα χρησιμοποιηθεί ως μοντέλο σε όλες σχεδόν τις ζωγραφιές του Καπιτωλίου ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον θα δείξει το κοινό για το έργο του εκεί όταν μάθει ποια ήταν η πηγή της έμπνευσης του ζωγράφου για να φτιάξει τόσες γυναικείες μορφές, όπως αναφέρεται σε απόκομμα εφημερίδας της εποχής που βρέθηκε στα σουβενίρ της γυναίκας του.

Ο Κωνσταντίνος Μπρουμίδης θα φύγει από την ζωή στις 19 Φεβρουαρίου το 1880, μετά από ένα σοβαρό ατύχημα που είχε στην σκαλωσιά του Καπιτωλίου.

Ενταφιάστηκε στο Κοιμητήριο Γκλένγουντ, το νεκροταφείο των διασημοτήτων της Ουάσιγκτον, το μνήμα του παρέμεινε ωστόσο χωρίς επιγραφή. Για τα επόμενα 72 χρόνια κανείς δεν θα ασχολούνταν μαζί του, και θα γνωρίζαμε ελάχιστα για αυτόν, αν μια θαυμάστρια του, η Myrtle Cheney Murdock, σύζυγος βουλευτού και η ίδια ξεναγός του Καπιτωλίου, δεν έριχνε φως στο έργο του συμβάλλοντας τα μέγιστα στην ανάδειξή του, συγγράφοντας παράλληλα και ένα βιβλίο για τον ζωγράφο, το 1950. 

Σημαντική υπήρξε η συμβολή του συγγραφέα Γρηγόρη Χαλιακόπουλου, στην προβολή της ζωής και του έργου του Κωνσταντίνου Μπρουμίδη στην σύγχρονη Ελλάδα έχοντας αφοσιωθεί σε αυτόν τον σκοπό με πολύ σημαντικές εργασίες και αφιερώματα. Αυτό για να κάνει γνωστό τον μεγάλο καλλιτέχνη και στην χώρα μας που αν και η καταγωγή του είναι ελληνική, το έργο του παραμένει στους σημερινούς Έλληνες άγνωστο.

Είναι η ίδια μοίρα πολλών σπουδαίων μορφών που έφυγαν από την Ελλάδα για να διακριθούν στα γράμματα και στις τέχνες σε όλες τις γωνιές του πλανήτη, αλλά στην χώρα μας παραμένουν ξεχασμένοι, λησμονημένοι, αφού εδώ η ελληνική πολιτεία δεν συνηθίζει να αναγνωρίζει την συμβολή των σημαντικών ανθρώπων στην εξέλιξη της γνώσης.

Μια τέτοιας συγκυρίας τέκνο είναι και ο Κωνσταντίνος Μπρουμίδης, ένας άνθρωπος που αφοσιώθηκε στην τέχνη του, πάλεψε σκληρά για να αφήσει τα σημαντικά του έργα παρακαταθήκες στον ανθρώπινο χρόνο, σηματοδοτώντας μέσω της τέχνης το ανθρώπινο μεγαλείο. Είναι αυτό το μεγαλείο που η τέχνη επιστρέφει ως δώρο δίνοντάς του μια ξεχωριστή θέση στο πάνθεον των ηρώων, στην αιωνιότητα.

Βιβλιογραφία:
* Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Τόμος -ΙΑ, "Εκδοτική Αθηνών"
* Κωνσταντίνος Μπρουμίδης, Έκδοση AHEPA

Είπαν για τον Μπρουμίδη:

"Η νωπογραφία του Μπρουμίδη στον Ουρανό του Θόλου κτυπάει το μάτι του θεατή, σαν να ανοίξανε τα ουράνια και φάνηκε το υπερπέραν. Χρυσά, γαλάζια και τριανταφυλλένια σύννεφα αιωρούνται στον ουρανό και επάνω ξαπλώνεται ένα ουράνιο τόξο ενώ ανάμεσά τους επιπλέουν ασυγκρίτου καλλονής μορφές. Εκεί εμφανίζονται τεράστια μυθολογικά πρόσωπα που συμβολίζουν τη δύναμη και την πρόοδο, μεγαλειώδη και γιγαντιαία, που σχεδόν προξενούν δέος με την απεραντοσύνη που εκφράζουν."  Wyeth, Samuel Douglas

"Για πολλούς μήνες τώρα η μικρή σκαλωσιά στον τοίχο, αιωρούμενη κάτω από το Θόλο του Καπιτωλίου, παραμένει αδειανή και οι περίεργοι επισκέπτες, βλέποντας τα κρεμασμένα και εγκαταλελειμμένα σχεδιαγράμματα μαθαίνουν πως ο Μπρουμίδης δεν θα ξαναγύριζε να τελειώσει τις νωπογραφίες του." Washington Post 20/2/1880

04.06.2020 στην Ενότητα του Ζεύξις Magazine ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ

Το άρθρο έχει δημοσιευθεί στο περιοδικό Hellenic Nexus τεύχος 114 - Ιανουάριος 2017.

* Ο Αργύρης Καραβούλιας είναι συγγραφέας, δημοσιογράφος, μελετητής της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας και του φιλοσοφικού Λόγου. Έχει συγγράψει άρθρα με κοινωνικό, πολιτικό και λογοτεχνικό χαρακτήρα. Αρθρογραφεί επί σειρά ετών στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο, έχοντας λάβει βραβεύσεις και διακρίσεις για το λογοτεχνικό του έργο.